Mushroom मशरूम -

एक अत्यंत पौष्टिक आहार...  परंतु भारतीय खाद्यसंस्कृतीमध्ये त्याला अद्याप मान्यता नाही

🍄 *मशरूम - एक अत्यंत पौष्टिक आहार...  परंतु भारतीय खाद्यसंस्कृतीमध्ये त्याला अद्याप मान्यता नाही* 

👉मशरूमचे भाजीपाला अंतर्गत वर्गीकरण केले जात नसले तरी पारंपारिक भारतीय खाद्यपदार्थामध्ये हे महत्वाचे मानले जात नाही. पण लोक हळूहळू त्यांच्या पाककृतीमध्ये मशरूमचा अवलंब करीत आहेत.

👉 *भारतीय अन्नपद्धती आणि खाद्य संस्कृती:* भारतीय अन्नपद्धती ही एक जटिल आणि वैविध्यपूर्ण आहे. भारतीय अन्नपद्धतीत सहसा तांदूळ किंवा गहू यासारख्या मुख्य स्टार्चचा समावेश असतो; व्हेज किंवा नॉन-वेज करी, भाज्या आणि ग्रेव्ही, विविध  मसाले, साधा दही किंवा कोशिंबीरी, लोणचे, चटणी, पापड आणि कधीकधी मिष्टान्न यांचा समावेश असतो. भारतीय अन्नपद्धतीत विविध राज्ये आणि आणि प्रांतीय खाद्यपद्धतीमध्ये फरक दिसू शकतो. 

👉 भारतात मशरूमचे कमी सेवन असण्याची कारणेः पारंपारिक भारतीय स्वयंपाकात मशरूमला स्थान नव्हते कारण ते शाकाहारी किंवा मांसाहारी या दोन्ही प्रकारात मोडले जात नव्हते.  परंतु भारतात मशरूमचे कमी महत्त्व असण्यामागचे मुख्य कारण म्हणजे मशरूमची उपलब्धता. पारंपारिकपणे मशरूम उत्तर भारतात जास्त आढळत नाहीत . भारतात  लोक अजूनही मशरूमला मांसाहार मानतात. म्हणूनच पारंपारिक भारतीय खाद्यपदार्थामध्ये हे महत्त्वपूर्ण मानले जात नाही.  मशरूम ही भारतातील रेस्टॉरंट्समध्ये एक लक्झरी डिश म्हणून ओळखली जाते. परंतु चीन, नेदरलँड्स, ग्रीस आणि अन्य युरोपियन व अमेरिकन देशांसारख्या देशांच्या तुलनेत भारतातील मशरूमचे दरडोई उत्पादन फारच कमी आहे.

👉 *मशरूमचे आरोग्यदायी लाभ* : मशरूम हे प्रथिने आणि फायबरचा चांगला स्रोत आहेत. त्यामध्ये कॅलरी, कार्बोहायड्रेट्स, फॅट्स आणि सोडियम कमी असतात; तसेच, ते कोलेस्टेरॉल-मुक्त असतात. हे सेलेनियम, पोटॅशियम, राइबोफ्लेविन, नियासिन, व्हिटॅमिन डी, प्रथिने आणि फायबर यासारख्या पौष्टिक घटकांचे महत्त्वपूर्ण स्रोत आहेत.ते निरोगी रोगप्रतिकारक शक्तीला प्रोत्साहित करतात आणि आपल्या हाडांच्या आरोग्यास चालना देतात. थकवा, आळस, ब्रेन हार्मोन्सचे खराब चलन आणि खराब प्रतिकारशक्ती यासारख्या आरोग्याच्या समस्यांचा सामना करणार्या लोकांना मशरूम उपयुक्त आहेत. लॉकडाऊनमुळे देशभरात मशरूमच्या वापरासाठी नवीन संधी निर्माण झाली आहे. मशरूम भविष्यात उच्च मूल्य देणारे कृषी पीक आहेत.

👉 *भारतातील सद्य मशरूम बाजार:* मुख्यत्वे पाच प्रकारची मशरूम भारतात मोठ्या प्रमाणात उत्पादित केली जातात. एकूण उत्पादनात, उत्पादित मशरूमपैकी ७०% निर्यात केली जाते. सन २०१६-१७ मध्ये भारतीय मशरूम उद्योगाने कॅन केलेला आणि फ्रोझन स्वरूपातील १०५४ क्विंटल पांढरा बटण मशरूम निर्यात करून ७२८२.२६ कोटी रुपयांचा महसूल मिळविला होता. उत्पादनाच्या आकडेवारीचा विचार केल्यास, भारतातील वार्षिक स्पॉन डिमांड अंदाजे ८०००-१०००० टन आहे.

👉 *भविष्यातील वाढः* मशरूमला देशांतर्गत व निर्यातीसाठीही चांगली मागणी आणि वाढीची संधी आहे, जे अद्याप भारतीय व्यावसायिक शेतकऱ्यांना माहित नाही .. भारतातील मशरूमची लागवड शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाचा पर्यायी स्रोत म्हणून उदयास येत आहे. २०१० ते २०१७ दरम्यान , भारतातील मशरूम उद्योगाने दरवर्षी सरासरी ३.३ % विकास दर नोंदविला आहे. या काळात भारतातील एकूण मशरूमचे उत्पादन अंदाजे ०. १३ दशलक्ष टन्स होते.  विशेषत: पांढऱ्या रंगाच्या  बटण मशरूमचे एकूण उत्पादन सर्वाधिक असून त्याचा एकूण भारतीय मशरूम उत्पादनापैकी ७३% वाटा आहे.

👉 *मुख्य घटक:* मशरूम त्यांच्या पौष्टिक गुणधर्मांमुळे एक सुपरफूड मानली जातात. हे पौष्टिक अतिरिक्त ताण कमी करण्यास आणि कर्करोग, हृदयरोग आणि स्मृतिभ्रंश यासारख्या तीव्र विकारांचा धोका कमी करण्यास मदत करतात. कोरोनामुळे मशरूमच्या पौष्टिक फायद्यांबद्दल वाढती जागरूकता मशरूमच्या बाजाराच्या विकासास कारणीभूत ठरत आहे. प्रथिने समृद्ध आहाराकडे वळणारी शाकाहारी लोकसंख्या ही मशरूम सेवनाच्या वाढीमागची प्रमुख बाब असेल. .

👉 *व्यवसायाच्या संधी:* मशरूम शेती हा सर्वात फायदेशीर शेती व्यवसाय आहे जो आपण कमी गुंतवणूक आणि कमी जागेसह प्रारंभ करू शकता. लॉकडाऊनमुळे देशभरातील मशरूम शेतीसाठी नवीन संधी निर्माण झाली आहे. मशरूम हे उच्च-मूल्य असलेले कृषी पीक आहे जे लहान शेतकर्यांच्या उत्पन्नाचे स्रोत बनू  शकते. या व्यतिरिक्त, मशरूम पापड, प्रोटीन पावडर, लोणचे, बिस्किटे, टोस्ट, कुकीज, नूडल्स, जाम, सॉस, सूप, खीर, ब्रेड, चिप्स, शेव, चकली इत्यादी मूल्यवर्धित मशरूम उत्पादने उत्पादित केले जाऊ शकते. ही सर्व उत्पादने ऑनलाइन विकली जाऊ शकतात. ही सर्व उत्पादने अनेक अमेरिकन, युरोपियन देशांमधील वाढती मागणी पाहता निर्यात केली जाऊ शकतात. काही रेडी टू-ईट फूड ब्रँड्स पॅकेज केलेल्या ‘हीट अँड ईट’मशरूम रेसिपी घेऊन येत आहेत. शाकाहारी रेस्टॉरंट्स मांसाहारी खाद्यपदार्थांना पर्याय म्हणून मशरूम वापरू शकतात.

🎯 व्यवसाय साक्षर व्हा......

🎯 उद्योजक बना.....

SHARE THIS